DZIKOŚĆ

Borsuk, rysunek przyrodniczy

       Malarstwo animalistyczne mimo że ma w Polsce swoją tradycję , której filarami są Kossakowie, Piotr Michałowski i Jan Matejko, którzy po mistrzowsku potrafili udokumentować swoje  psy i konie to obecnie nie należy do popularnego nurtu. Właściwie pozostaje poza zainteresowaniami krytyki i jest traktowane jako coś nie zupełnie poważnego. Ale czy słusznie?
A tymczasem w sztuce całego współczesnego świata ostatnio coraz częściej podejmowany jest temat zwierząt w naszej kulturze i cywilizacji. Tym co wydaje się najważniejsze jest ogrom cierpienia zwierząt i potrzeba działania na rzecz ich ochrony. Częściowo ta myśl wpisuje się w ochronę środowiska. Ale można przyjąć wobec niej różne postawy. Można zatem krytykować i wieszczyć zagładę życia na Ziemi. Straszyć, szokować i odwoływać się do czarnych scenariuszy. Ale można też wzbudzać zachwyt i rozbudzać empatię.
W miarę jak zbliżamy się do jakiegoś zagadnienia emocjonalnie i staramy się zgłębiać temat pojawia się coraz więcej wątków, pomysłów i rozwiązań.
 

"Gniazdko" pastel

      Jednym z nurtow wspolczesnej sztuki sa obrazy zwierzat w ich naturalnym srodowisku.  Dzieki dostepnosci fotografii cyfrowej ta dziedzina sztuki rozwija sie bardzo dynamicznie. praktycznie kazdy kto ma w rekach jakikolwiek aparat fotgraficzny moze dzisiaj robic zdjecia i publikowac je. Jednak zdjecie  nawet najwyzszej jakosci to zupelnie co innego niz rysunek czy obraz olejny. A to z dwóch powodów. Pierwszy to taki , że samo tworzywo pozwala na uzyskanie szczególnych chrakterystycznych efektow zwiazanych z tehniką. Np subtelności szaty, strukturę okrywy włosowej czy budowę oka znacznie lepiej pokazać moze rysunek. Aparat fotograficzny jest maszyną i "widzi" trochę inaczej niż oko ludzkie. Drugi powód zaś dla przyrodnika jest niezmiernie ważny. Otóż fotografia może przedstawiać konkretnego osobnika, natomiast w rysunku czy innym obrazie wykonanym reką ludzką przedstawia się to co jest typowe dla rozpoznania przestawiciela gatunku czy rasy zwierzęcia. To ogromna różnica.  Dodatkwo do atlasów i przewodnikow wykonuje się szereg rysunków pomocniczych , ktore pomagają nauczyć się rozpoznawania szczególnych cech lub detali. Innymi slowy rysunek jest bardziej dostosowany do naszej percepcji.

"Króliczek" pastel

      Zatem sztuka realistyczna ma się dobrze i nadal się rozwija, czy się to podoba akademikom czy tez nie.  Zmieniają się tylko media przekazujące ją.  Dzisiaj ten rodzaj sztuki jest w centrum zainteresowania odbiorców internetu, książek i czasopism, pocztówek i innych materiałów drukowanych.  A więc najbardziej dynamicznie rozwijających się środkow przekazu.

Dziobak, obraz olejny w ramie

      Ze swojej strony także przeprowadziłam pewien eksperyment i pokazałam swoje ilustracje przyrodnicze w formie wystawy obrazów w powiązaniu z warsztatami dla dzieci i rodziców. Ilustracje oglądane w dużych formatach np. 100 x 70 cm i wyeksponowane w dużej sali okazały się bardzo ekspresyjne i wystawa spotkała się z dobrym odbiorem.

"Zwierzeta chronione" , pastel 70 x 100 cm

        Zarówno w sztuce jak i w ochronie środowiska potrzebne jest przełamanie wielu stereotypów.  Nadmierne uproszczanie tematu stwarza zagrożenie trywializacji i obniżenia jego rangi. Dlatego używanie takich środków , które wyzwalają emocje , pobudzają wyobraźnię i w jakiś sposób wyłamują się z powszechnego schematu dają większą szansę skuteczności działania. Czasami czuję się jak dzikie zwierzę, które musi samo szukać swojej bezpiecznej niszy i często bywa głodne. Ale zdobywanie nowych terytoriów nie musi być łatwe.

Gniewosz plamisty, pastel, fragment obrazu

         Zdarzyła mi się kiedyś zabawna historia związana z tematem obrazu, jakim był waż. Otóż namalowałam obraz, który bardzo się podobał. Obraz przedstawia drzewo i węża. Jednak osoba, która chciała go nabyć powiedziała, że "nie może mieć węża w salonie"... bo to nie spodobałoby się sąsiadom.
  Wystawiłam obraz na australijskim portalu i uzyskał znakomite recenzje. Okazało się , że w innych obszarach kulturowych ludzie nie mają takich uprzedzeń. Co więcej moje rysunki podobały się też wielu innym mieszkańcom Afryki , Ameryki i wielu innych zakątków świata, gdzie gdzie obcowanie z tymi zwierzętami jest codziennością. Dowiedziałam się , że dla nich wąż ma bardzo ważne znaczenie: symbolizuje bowiem transformację. Jest zatem obok drzewa, które symbolizuje wzrost,  jednym z najsilniejszych atrybutów rozwoju.

"Złoty cielec" pastel 58 x 70 cm

     
      Mamy więc dużo do zrobienia w zarówno w dziedzinie edukacji , ale też sztuki przedstawiania zwierząt. Nowe technologie rozwijają sie tez w dziedzinie materiałów plastycznych. Mamy obecnie dostęp do znakomitej jakości farb i ogromnej gamy rożnych rodzajow kredek i nowych tworzyw, ktore dają nowe możliwosci techniczne.  Ja do swoich pasteli użylam kolorowych papierów w żywych bardzo nasyconych kolorach i zlotej kredki pastelowej aby podkreslić kontrasty i uzyskać zupelnie nowy efekt.
      Te ostatnie eksperymenty bardzo się udaly.  Teraz zaczynam nowy cykl obrazow o tej tematyce. Chcę sięgnąć jeszcze wyżej, do jeszcze większych formatow i nowych technik.